Моркинский край

в поэтических строчках

Виртуальная выставка

Захаров, В. А.

  Ош куэр = Березовая роща : муро-вл. / Вениамин Захаров ; Марий Эл Респ. тувыра м-выже, Респ. усталык рудер. - Йошкар-Ола : [б. и.], 2000. - 151 с. - ~Б. ц. - Текст : непосредственный.

МОРКО ВЕЛ

Слова: В. Захаровын.


Кожлаер, Токперде, Арын,

Шоруньжа, Маршан, Кушна —

Тиде Моркын шöртньö ярым,

Тиде Морко кундемна.


Морко вел, Морко вел

Ош тÿняште икте вел.

Морко вел, Морко вел

Эн мотор да эн чевер.

Мый тышан шочынам,

Мый тышанак кушкынам,

Пиалемым муынам.


Морко велне юж эм гае,

Морко велне — йыр чодра.

Калыкшат пеш поро, сае,

Тушто вел шÿм-чон ыра.


Морко мланде, Морко калык

Юмын лук гаяк мылам.

Йот кундемыш логалам гын,

Тушто угыч пöртылам.

Висвис, Зоя (Тимофеева З. А.)

  Пеледыш тӱран олыкем : почеламут-влак / З. Висвис ; Марий Эл Респ. тувыра, печать да национальность паша шотышто м-ве ; Респ. усталык рудер. - Йошкар-Ола : Республиканский центр народного творчества, 2004. - 89 с. ; 15 см. - 20-00 р. - Текст : непосредственный.

МОРКО КУНДЕМЕМ


Шочмо верыштем вӱдшат эмла ойгемым,

Кечыжат йочала утыр шыргыжеш.

Эплын чӱчкалта куэр, шымлен оемым,

Ӱшӱттӱр пӱнчерна шыпак ылыжеш.


Сылнын йӱклана садер тошкем ер велне,

Олыклан каван еш полдышым урген.

Ялым авалтен лектеш кугу эрдене,

Тыманмеш муэш озажым изурем.


Чулым калыкем канен шинчаш ок вашке,

Кызытат тыгаяк мыйын ончылнем.

Кажныже уста, садланак уло такше,

Кундемлан мастар да тале ончылъеҥ.

******


Салам, шочмо вер, Морко калык,

Школыш коштмо ошман йолгорнем!

Тылат, ямле ер, чулым кайык,

Шӱм гыч лекше мурем пӧлеклем.


Тошкем, Вапшъерем, мундыр олык,

Авай семын адак вашлиеш.

Изи турийжат утыр порын,

Кечыгутлан каваште иеш.


Ачамже почеш "лыж" капкажым,

Ӱдыремже онча умбакем:

Кеҥеж кечын мӧр шудын саскажым, —

Тыланет икшывем кучыктем.


Салам, шочмо вер, Морко калык,

Школыш коштмо ошман йолгорнем.

Тылат, ямле ер, чулым кайык,

Шӱм гыч лекше мурем пӧлеклем.

Висвис, Зоя (псевдоним ; 1966-).

  Шÿмбел Ӱшÿт воктене : почеламут ден муро-влак / Зоя Висвис. - Йошкар-Ола : Марий книга издательстве, 2021. - 69, [1] с., [1] л. портр. ; 15 см. - В выпускных данных автор: Зоя Висвис (Тимофеева Зоя Александровна). - Текст на марийском языке. - 250 экз. - Текст (визуальный) : непосредственный.

******


Чодыран вер-шӧрем, сылне Морко кундем,

Тодылат адакат кумылем.

Ломберан Ӱшӱтем, шочмо-кушмо лукем,

Вашлийметым шижам, умылем.


Тӱтырам шалатен, олык лапыш куржам,

Кап-кылемым, пӱртӱс-Он вӱчка.

Куанен йочала, мый шинчамым туржам,

Койышем кечыйолла чӱчка.


Чылажат мӱй таман, толын омыл арам,

Тӱзлана ончылнемже илем.

Чылалан тауштен, у пиалым налам,

Элем ден кугешналын илем.

ШОЧМО ЛУК


Эх, Морко мланде, шочмо ава семын,

Чонемым савыралын, угычын ӱжат.

Тачат, миен, мый шушпык муро семым

Ломберыште колам, моторлыкым ужам.


Кастене лектын, пӧрт воктене ынде,

Ачамым алмаштен, Алик шольым вуча.

Толмемым ужын, шешке кумыл дене,

Умбачак шыргыжалын, кидшым пеш рӱза.


Изи гына ялемын корныж дене

Мый угычын волем адак Ӱшӱт сер дек

Да, пӧртыл мӧнгӧ умыр лай эрдене,

Тунамсе семынак шинчам лач пӧрт воктек.

МОРКО ПАМАШ


Мыняр еҥлан конден я у пиалым,

Ӱжат шке дек, мотор изи памаш.

Лач тый дечет ушанле вийым налын

Лектеш чолган илалше ты йолташ.


Ведра тичак кошталын ямле вӱдым

Вашкем мыят чевер кеҥеж эрден.

Коштал йӱам теммеш пычкемыш йӱдым,

Садак шупшат шке дек, шерем ок тем.


Вершӧрын ю виян ты шерге лукыш

Эреак чон ӱжеш, мондаш ок лий.

Воктенже поро, ныжыл мутым луктын

Ойлем тудлан: «Памаш, эре тый лий».

Висвис, Зоя (Тимофеева З. А.)

  Саска кумо пагыт = Время созревания : почеламут-вл. / З. Висвис ; В. А. Абукаев-Эмгак ямд. - Йошкар-Ола : Респ. центр народного творчества, 1998. - 64 с. : портр. - ~Б. ц. - Текст : непосредственный.

МОРКО КУНДЕМЕМ


Шочмо верыштем вӱдшат эмла шӱмемым,

Шушпыкшат лач Морко семым кычалеш.

Эплын чӱчкалта куэр, савен йолважым,

Ӱшӱттӱр пӱнчерна шып помыжалтеш.


Сылнын йӱклана садер

                                   тошкем воктене,

Олыклан каван еш полдышым урген.

Ялым авалтен лектеш кӱтӱ эрдене,

Агытан мура озажым мокталтен.


Шерге калыкем нимо огеш вашталте,

Тек тыгаяк кодшо шолшо чоныштем.

Лийже пиалан Ӱшӱт кундем, уэмже,

Пеледалтше кечын шочмо вер-шӧрем.

РОҤГО - МОРКО КОРНО


Роҥго — Морко корно

Мучко чодыра.

Ошкылам мый мӧҥгӧ —

Шӱм-чонем мура.


Кодо вуй савенак

Кундыш шеҥгелнем,

Моталмаш воктене

Шинчын каналтем.


Ошкылам умбаке,

Нӧштылам ошмам.

Кече вуй ӱмбалне

Шыргыжеш мылам.


Корно гочын пӱчӧ

Ошкылеш ласкан.

Тиде вет Пел пӱнчӧ,

Тевакыс пысман.


Тӱрлӧ кайык дене

Чодыра мура.

Мыйын ончылнемже

Йылгыжеш Мурда.

Каналтен ом шого,

Ончык ошкедем.

Кидшым рӱзен кодо

Нӧлпӧ мыланем.


Нойышым мый ошкыл —

Саҥгаштем пӱжвӱд.

Мыйым модын-воштыл

Вашлиеш Ӱшӱт.


Урзо дене вӱдшым

Шер теммеш йӱам.

Агуреш чот йӱштыл,

Шулдыран лиям.


Изнур гоч Маршаныш

Шогалде куржам.

Мыйым ял мучаште

Вашлиеш авам.


Роҥго — Морко корно

Мучко чодыра.

Пӧртыльым мый мӧҥгӧ —

Кумылем мура.


1976 ий

******


Ну вот чыла —

Пытартыш мурым

Тылат шӱмемже пӧлекла.

Мондалтын кодо кумыл тургым

Кӧ ынде шошым пӧртылта.


Пӱртӱс ойла: «Кеҥеж эртале,

Кава гыч шыже йӱр велеш».

Ик шогертен лач шогыртатыл

Манеш: «Куван кеҥеж лиеш».


Уке, тетла ок сӧрастаре

Ойган шӱмем куван кеҥеж.

Жап деч ондак кеҥеж эртале,

Жап деч ондак шӱмем йӱкшен.


Ну мо тугеже — код чеверын,

Эр кумыл, Морко шӱдырем.

Лач ит кудалте шӱм муремым,

Вет шочын тудо лӱмешет.


1978 ий

Колумб, В. Х.

   Ойырен чумырымо ойпого / Валентин Колумб ; сост. Л. Шемйэр (В. Н. Козлов) ; худож. С. И. Таныгин. - Йошкар-Ола : Центр-музей им. В. Колумба, 2005 - . - Текст : непосредственный.

  Т. 1 : Почеламут-влак = Стихи. - 639 с.

Перевод заглавия: Собрание сочинений

МОРКО КУНДЕМЫШТЕ


Шинчажым сареш йомдарыше

композитор М.С. Степаповлан


Ятыр шогышым тыште. Ала-молан, ом пале.

Ӧрдыж велне мондалтше угыч ушыш пура:

Me шинченна тунам йочапӧрт олымбалне,

Композитор Манчжурский тӱҥале мураш.


Кӱреш умыр мардеж арама уа кӱпшым,

Баянистын парняже порсын мурым шереш:

Ниялтат тыгеракын шӱмбел ӱдырын ӱпшым,

Рончалтеш тыге кумыл шочмо-кушмо вереш.


Рӱмбалгеш вӱдылалте Арын ял. Кава канде.

Еҥлан мурызо ок кой, сем йоҥга утыр вел -

Пуйто тиде мура весела шочмо мланде,

Пуйто тиде мура пӱтынек Морко вел.


Чоҥешта, иеш муро. Кӧгӧрченла от кучо,

Четлыкеш от сурале, шыдаҥ пырчым ӱден...

Трук йоча йӱк: «Ачий, эре тыйымак вучо.

Мый каем вот, мурет ок намие вӱден».

Баян келгын шӱлалтыш, кумылат ӧрткен шыле.

Пуйто мурын логарыш кӱзыш кочо комыля.

Пуйто калык ден мурызым ушышо кылым

Тошто илышын йӧнысыр кӱрльӧ тулла.


А кудывече тич калык. Шыгыремын кудывече

Теҥгыл деч капка марте висен ошкылаш.

Корныеҥ-влак шогат: муро - корнышто кече;

Пашаш нойышо-влак огыт вашке малаш.


Пудырташ огеш тошт нигӧ йӧнысыр тымыкым,

А шӱм-чонышто икте, ик тургым гына:

Я шочшаш мурыжлан савырна шӱмжӧ тамыкыш?

Але калык деч коч ойгыжлан ӱшана?


...Ятыр пагыт эртен, но марий мурын семже

Мыйым угыч шӱмбел кундемнашке конден.

Композитор шокта, кумыл дене весемше,

Тудым мурыштыжо нигӧ ок кошт вӱден!


Тугак чулым баян муро толкын ден темын,

Уло оҥын шӱла, илышлан куанен...

Композитор кужун огеш колто кидемым –

Кормыжталме гыч палыш: тудлан ӱшанем!


1960 ий, май

Арын ял - Морко

МОРКО КУЭ

Чуваш поэт А. Галкинлан


Эҥерсола чодырасе гай

Шолдыра куэм кӧ ужын огыл,

Ош ӱдыр дене лач тугай

Куэм таҥастараш ок вожыл.


Но тӧчӧ-ян, миен ӧндал!..

Сита поэтын веле вийже:

Вет тудо мландым, авалтал,

Кертеш ӧндалын шӱмжӧ лишке!

КУЭВӰД


Чуваш поэт Ю. Петровлам


Эрден гына Йошкар-Олаште

Me йӱна тамле куэвӱдым.

А тсве Морко вел чодыраште

Шогална ош моторна кӱдынь.


Алят руалме вер гыч, эркын,

Шырчала шере вӱд йога,

Эмганыше вереш чеверын

Мален шинчеш да тувырга.


Мый тыйын «Эм гаяк моторло!

Ах, чесле!» манмым шарналтен,

Ойлем: «Ужат, могае донор

Шке вӱржьш мыланна колтен!»

Миклай Казаков


(Казаков Николай Иванович)

Казаков, Н. И.

  Йоратыме поэзий йолташем = Поэзия - любимая подруга : поэма, почеламут-вл. / Миклай Казаков ; В. Т. Тимофеева ден С. В. Николаев чумыреныт ; С. В. Николаевын о.мут. - Йошкар-Ола : Марий книга савыктыш, 2003. - 267 с. - 47-00 р. - Текст : непосредственный.

МОРКО ВЕЛНЕ


1.Корнышто   шонкалымаш


«Тиде — Морко,

мыйынат  шочмовер».

О л ы к И п а й


Шуктышым веле тошкал Морко мландышке,

Ужым гына курыкла ден яллам, —

Шӱмым пудыратыше, чоным йӱлатыше

Муро умбачак солнале мылам.


Мурызo калык, oҥape у семым тый,

Йоҥгыжо рвезе йӱкет йырым-ваш.

Лийже яндар, уэмдалме, келгемдыме,

Чыным йӧратыше илыш памаш.


Шочмо кундемын чонеш вочшо мурыжо

Элын йӱкнаш вӱдшер пырчыла пурыжо!

Тек пошкудем-влакын лӱмышт, пашашт

Кодыт, возалтын историй книгаш!


Йоҥгыдо юж, чынак, вийым ешарыше:

Келгын шӱлем, лиеш тымык шӱм-кыл.

Кажне лышташ — мландынам сӧрастарыше,

Кажне лупс пырче — изи шонанпыл.


Корно кок велне куэ-влак нӧлталтыныт,

Ныжыл парчаштым лыжге модыктен.

Ӱдыр ден каче, шонет, ӧндалалтыныт,

Пуйто шупшалыт, шинчаштым кумен.


Тый шыҥенат вурышкем изи годымак,

Шочмо версм — курымаш чеверем!

Мо тыланет ойлыде кӱсын кодын гын,

Мый пуынем, у строкаш савырен.


Кӱсын кугу. Илымаш кужу корнышто

Лийын кертеш южгунам яклештмаш.

Но кеч-кунам лийынат эргыч чонышто,—

Пуйто эр кече, пуйто ару ӱдырамаш.


Маныт: «Пыжаш гыч умбаке чоҥештыше.

Кайык садак пӧртылеш, савырна...»

Кайык...

               А мыйже улам мо шып эртыше,

Мӱндырч ончен куаналше гына?


Кӱштыжӧ эл — каена керек-кушко ме,

Кеч мланде тӱрыш, эртен корнылам.

Но она мондо, шӱмешна мо кушкын гын,

Ок шиж йӧратыше мӱндыр коклам.

Тек ынышт шоно, кертеш манын мурызо

Кӱрылт илен...

                                 Ит ӱшане, родем!

Нальым памаш вӱдым тайыл гыч урзо ден,

Подыльым, шӱргым мушкальым эрден.


Теве ал кече нӧлтеш кава тӱрыштӧ,

Тӱрлӧ тӱс дене йӱла тымык юж.

Пуйто бальзам темеш капышке, вӱрышкӧ,

Пуйто лиеш чылам палыше уш.


Тыште чыла шарныкта илыш пургыжым...

Корно шуйна, кадыргалын умбак.

Пуйто лудам йӧсланен, шӱм-кыл вургыжын,

Эртыше кечын книгажым адак.


Шочмо, шӱмбел калыкем! Шарне угычын

Тошто корнетым — шӱмет кӱрылтеш.

Мочол пытен eҥ, шулен ӱмыр лугычын,

Тамык времаште олбот кормыжеш.


...Ончыч кошкен, пунышкен йомшо верыште

Шурным кушта, чот тырша йолташем.

Тӱвыргӧ вольык кӱтӱ лектеш ферма гыч,

Ерым тема комбо-лудо, лӱшкен.


Пире тӱшка поктен коштын мераҥым гын,

Кушто маска озаланыл илен,

Ынде поселко-влак шырге вераҥыныт,

Морко кундемым йырваш сылнештен.

Школышко мий. Ончал самырык тукымым.

Мӱкш кузе мӱйым ызгалын пога,

Нуно тыгак илышлан да наукылан,

Ушым поген, ямдылалтын шогат.


Теве ужар чашкеран курык серыште

Мланде коклан чытырналт лӱҥгалтеш.

Кӱм луктедат пошкудем-влак карьерыште.

Калыкын стройка тышеч тӱҥалеш.


Мочол у пӧрт волгалтеш марий ялыште,—

Пӧрт веле огыл, мотор кӱ полат!

Жап гаяк рвезе,

Шӱм-кылым йӱлатыше

Йоҥгыдо мурым кеч-кушто колат.


Мие, родем, кеҥеж кечын сӱанышке,—

Муро йырваш шулдыраҥын шарла.

Пуйто алал йолташет кидпӱанышке

Тыйым налеш, наҥгая унала.


Тый вашлият гын мемнан Морко ӱдырым,

Келгын шымлалын, шинчашке ончал.

Таклан ойлат мо - «Коеш яндар шӱдырла?»

Кӧргӧ чонетым ронченак ронча...


Пypo, поэт, илышнан кугу йогыныш.

Колышт вӱршержым,

                                         Шӱмжым воштак ончал.

Калыкын вийже мыняр кушко, погыныш!

Тыйым герой-влак шукертсек вучат.

2. Элнет воктене


С. Г. Чавайн лӱмеш


Шарнымаш мыланем керек-кушто полша,

Мый тудлан ӱшанем — нигунам ок ондале.

Каласа, кумылзак ӱдыръеҥла ӧндалын: —

Ит шогал пел корнеш, але шуко пашат!


Вот садлан кызытат мый Элнетым ончем,

Чонем дене шижам тудын ямжым умбачак.

Корамас мланде веч, Шайра курык ӱмбачын

Толыт муро, легенда, вес сер гыч вончен.


Эр кечеш ойыпаҥ, Элнет вӱд йога чот,

Тӱрлӧ кол-влак волгалт, тӧрштылал модыт                                     шолын.

Шарнымаш-влак адак удетлен вуйыш толыт:

Лач тышечак эртен Емельян Пугачев;


Лачак тыште Акпатыр кредалын илен,

Ӱжын эрык времаш тӱнчыгалше марийым;

Изи тайыл воктечын сӱан Окавийын

Каен, тымык чодрам тӱмыр ден помыжалтен;


Теве тиде кундемыштак йорло Сакар

Шолтен сутлан смолам да поктен янлык-влакым.

Муро патыр Чавайн! Тыланет чын шомакым,

Герой-влакым пуэн Элнет мланде мыняр!


Калык дене пырля иктешлалт кушкынат,

Вот садлан возымет чонеш перныше, сылне.

Верын-верын Элнет телымат огеш кылме,

Лач тыгаяк эре илышаш оетат.

4. Овда курык умбалне


Умбач ончет — лишнак коеш.

Шонет, эре тыршен куржаш гын,

Каем кӱзалын тыманмеш

Ош кӱ лончан тура Оржашке.


А куржын ончо, йолташем,

Кыртмен тый кӱзӧ, вийым налын, —

Ярнет, кӱ пудыргым тошкен,

Мыняр гана канет, чарналын.

Кунам Оржашке шогалат,

Ласкан шӱлен, йырваш ончет тый:

Тугай вер почылтеш тылат,

Тунаре виктарет вачетым!


Тыгак, виетым ешарен,

Ошкеде илыш-корно дене,

Тунам гына кертат мурен,

Лият эн пиалан айдеме.

3. Морко ӱдыр


«Морко велне ила ик моторжо...» —

Тыгерак возен ыле поэт.

Очыни, тудын шӱм тунар коржын,

Тачат таҥжым монден огеш керт.


Мо вара? Мый ыҥлем тудын ойжым,

Да шкеат лач тыгай лийынам,

Ужынам эр пеледышла койшо

Морко велын лыжга ӱдырнам.


Так арам ок кугешне тӱняште,

Мошта шкенжын пиалым аклен.

Модеш тудын кид-йолжо пашаште,

Муралта, чоным почын, кастен.


Тыланет мый ойлем, ӱдыр, таче:

«Пиалан кушкыл семын пелед!

Илымаш ок лий тутло калач гай,

Но чыла кочымат сеҥен лек!»

5. Вончо


Лудшо таҥ, арам ит ончо

Кугу картышке, мужед,

Садак от му мыжык Вончым, —

"Йомын-нолтшо" маныт вет.


Вончо, Вончо! Ит ӧпкеле

Тиде шӱлык мутемлан.

Чынжымак, лач шошым веле

Тый лият кугу вӱдан:

Мӱгырет, шып верым шелын,

Тый — вуянче куатан.


А кеҥежым ялт весемын,

Туйо еҥ гае лият,

Кӱрышталтше шӱртӧ семын

Кыгыр-кугыр шуйнылат.


Тый, Умшар чодраште шочын,

Кок ер гочын, купла гочын,

Йыргыктен йогет шыман.

Кодыт тыйым ужаталын

Вончыдӱр, Кугу Маршан.

Кожлаерым, Вончӱмбалым,

Кӱчкеҥерым тый эртет,

Кугу ерышке логалын,

Чыгынет.

              Изиш канет,

Вара угыч тарваналын,

Элнет веке йорталтет.

Шерын лектын илыш лончым,

Пелештем мый: — Шоҥго Вончо,

Ситыш йомшыла илаш,

Жап тӱсетым вашталташ!


Пеле кошкышо логарла

Шокшо дене ит кай пич.

ГЭС турбинышке логалын,

Його иктӧр, темын тич.


Ӱжаран чеверже семын

Тул аршашым сакалтал,

Илышнан вӱршерже семын

Морко мландым ырыктал!

МОРКО МАРИЙЫН МУТШО


Мемнан дек первый толшо еҥым

Йомак шомак ден сийлена:

  Пайдан пундаш гай селана,

Изи Памир гай курыкна,

Энсул ерна гын йӧршын теҥыз...

Тидлан ит сыре, мӱндыр таҥ:

Ок жапле вержым лач коштан!


Йомак ден чын келшат улмашын,

Садланак, ончыктен памашым,

Me ойлена уна йолташлан:

  Моткоч ару, пайдале вӱд —

Нарзан гай. Подыл тый, ит лӱд.

Тугай яндар, юалге, тутло.

Вигак манаш гын — илыш эм.

Тамлен ончал — кеч ик минутлан

Лият тый самырык, тосем...


Уке, арам она кугешне,

Ок лий гын негыз — сурт ок шоч.

Ончал пашаче морко ешым:

Нигушакат шӱртнен ок воч.

Садлан олала кушшо Моркым

Тый ужын от ул гын, йолташ,

Тарване,

Вашлиям мый порын,

Ӱжам пырля кугу пашаш.

Миронов-Унчо, В. Н.

   Унчо памаш = Родник Унчо : почеламут-вл. / Василий Никифорович Миронов-Унчо. - Йошкар-Ола : "Марий Эл" газет кугыжаныш унит. предприятий, 2006. - 175 с. - 25-00 р. - Текст : непосредственный.

МОРКО ВЕЛЫН ГАРМОНЬ СЕМЖЕ


Морко велын гармонь семже

Воштыл-модын шергылтсш.

Шудб ий тылат кеч лийже,

Чоным йораташ ужеш.

Рвсзе годсо сем йонталтьш,

Кае каваште йонталтеш.

Муро шулдырым шаралын,

Кажным йораташ йодеш.

Шудыр-шамычат, волгалтын,

Морко гармонь сем почеш

Cyan ватыла чучкалын,

Мурым шочыктат чонеш.

Морко велын гармонь семже —

Мыйынат пиал мурем.

Шудб ий тылат кеч темже,

Йоратен, шерет ок тем.

МОРКО ПАМАШ


Моркын эм гай памаш вӱдшӧ

Ий йымалне огеш лӱшкӧ,

Нигунамат огеш йӱкшӧ,

Таче кечынат йога,

Ӱмырнам шуен шога.

Подыл ончо — тудьш тамже

Шерырак мӱй дечын такше.

Яндарешт кая йӱкет —

Мурызышко савырнет.

Шӱалтет гын чуриетым,

Шиждегеч кает рвезештын,

Латкандаш ияш лият,

Щулдыр вик пижеш, товат!

Памаш вӱдшӧ Морко велын

Огеш кылме йӱштӧ телым,

Тудым подыл кӧ онча —

Муро курымыш вонча.

Ӱжаран эрден тамлет гын,

Вашлиялын пелашетым,

Чон йӧратымаш тул дене

Ушнеда, мӱй гай шулен.

МОРКО ӰДЫР


Ошкылалын колтет –

Чинчым, шерым шавет.

Тыманмеш уремет

Волгалтеш, шеремет!


Морко ӱдыр, марий ӱдыр,

Улат Ший Пампалче.

Морко ӱдыр, йомак ӱдыр,

Эҥерта туп-вачыш.


Шыргыжалын колтет —

Кечым тый алмаштет.

Покшыман олыкеш

Висвисат пеледеш.


Кидым вачыш пыштет —

Шӱшмӱй гае шулем.

Ӱмыреш пеленет

Таче мые коднем.

Никифорова, Наталия Александровна.

  Торасе шӱдырем : почеламут ден муро-влак / Наталия Никифорова. - Йошкар-Ола : Марий книга издательстве, 2020. - 70 с. ; 17 см. - На 4-й с. обложки сведения об авторе. - Текст на марийском языке. - 100 экз.. - (В пер.)

Перевод заглавия: Далекая моя звезда : стихи, песни

МОРКО МОТОРАК


Морко моторак, кеч-мом тые ойло,

Пӱртӱсшым ужат — кумылет кӱш нӧлтеш.

Ший лупсан эр-эрдене памаш деке воло,

Яндар вӱдшым йуат — чоныштет мур шочеш.


Элнет, Карман-курык, Шамъер, Чавайнур — Морко велын эн сылне кундем.

Кӧ ожно ойлен гын тылат — маска лук,

Ончал-ян тый Морко мландем!


Чавайным шарнен, ош куэ сӧралга,

Пумыр олык Колумбым шарна.

Моркым моктен, сылне муро йоҥга,

Ава семын тудо лач икте гына.

МОРКО ПАМАШ


Мыняр памаш, сӧрастарен пӱртӱсым,

Куатым нальш, мландывак лектеш.

Мыят палем тыгай памашым сылным:

Тамлет гын вӱдшым — от мондо йӧршеш.


Морко памаш, виетым ит чамане,

Пӧлеклал куатым, кӧ йодеш.

Марий Эллан эреак тый чаплане,

Ший гай вӱдетше ешаралт толеш.


Шукертак ӱдыръеҥ вӱдлан тыш волыш,

Пар ведрашке ший гай вӱд йоген.

Самырык шӱм-чон кӧлан гын йӱлыш,

Арала памаш тачат шарнен.


«Талант памаш» ойлат гын Морко велым,

Ӧраш тидланже изишат ок лий.

Мыняре лӱмлӧ еҥ тамлен ты вӱдым —

Усталык корныш луктын юзо вий.


Лиям гынат мый тый дечет тораште,

Вашкем садак яндар вӱдет тамлаш.

Переген арулыкым чоннаште,

Улат тый пеленна эре, памаш!

Валентин Осипов-Ярча

(Осипов Валентин Иванович)

Осипов, В. И.

   Кумыл шонанпыл = [Радуга души] : почеламут-вл. / Валентин Осипов. - Йошкар-Ола : Марий кн. изд-во, 1982. - 112 с. : 1 л. портр. - (Самырык поэзий). - ~Б. ц. - Текст : непосредственный.

МОРКОМЛАНДЕМ


Морко велне —

Ялт йомак.

От ӱшане —

Тол шкеак.

Элнет вӱдшӧ

Шып мура.

Какшан дене

Кутыра.

Карман курык

Пеш тура.

Чӱкшӧ курык —

Йытыра.

Ерже канде,

Йыр садер.

Шочмо мланде —

Кожлаер.

Ял уремже

Тасма гай.

Шӱм муремже

Шергылт кай.

Паша кече

Ялт пайрем,

Садлан таче

Мый мурем.

Морко велне

Жап — йомак.

От ӱшане —

Тол шкеак.

Осипов-Ярча, В. И.

   Шышталге тыныс пасуэм = Ржаное поле : поэме, почеламут-вл. / Валентин Осипов-Ярча. - Йошкар-Ола : Марий книга савыктыш, 1994. - 151 с. - ~Б. ц. - Текст : непосредственный.

ШӰМБЕЛ МАРИЙ   МЛАНДЕМ


Мотор пӱртӱс пеледын кумдыкеш.

Пасу да олык — шерге ӱмыреш.

Марий кундемын шочшыжо улам,

Моктен каласыме шомак — тудлан.


Пашаче калыкем — виян, кожмак,

А илыш тӱс — теҥгечысе йомак.

Вурс йӱк пасушто чарныде йонта,

У шурно элын клатышке йога.


Кава деч волгыдо Элнет эҥер,

Шернур велна — пеледше олык, ер.

А Моркышко толат — тугай чодыра,

Шӱметлан эрыкым пу-ян мураш.


Шӱмбел мландем— лийынат мылам шепка,

А кызыт — илыш корнышко капка.

Кеч-куш каем гынат тора верлаш,

Ом тошт ушем гыч тыйым ӱштылаш.

Толза

Моркыш

унала!